Wat is een wisselschakelaar?

Een wisselschakelaar is een schakelaar die je kan verbinden met een tweede schakelaar. Zo'n verbinding noemen we een wisselschakeling. Omdat zo'n schakeling vaak in de hal van een hotel wordt gebruikt, wordt het ook een hotelschakeling genoemd.

Een wisselschakelaar is de meest voorkomende schakelaar, aangezien hij ook gebruikt kan worden als gewone enkelpolige schakelaar. Daarom wordt hij ook een universeelschakelaar genoemd. Een wisselschakelaar wordt meestal in kleine ruimtes als enkelpolige schakelaar gebruikt.

Je kan een wisselschakelaar dus op twee manieren gebruiken: wanneer je 'm verbindt met een andere wisselschakelaar, maak je een wissel- of hotelschakeling, om je lamp vanop meerdere plaatsen te bedienen.

Wanneer je een wisselschakelaar niet met een tweede schakelaar verbindt, gebruik je 'm als gewone enkelpolige schakelaar.
Wil je meer dan twee wisselschakelaars gebruiken? Dan kan je een kruisschakelaar gebruiken.

Het verschil tussen een wisselschakelaar en een serieschakelaar

Er bestaan nogal wat verschillende soorten schakelaars, die vaak verward worden met elkaar. Vooral de serie- en wisselschakelaar moeten onderscheiden worden van elkaar.
Het verschil zit 'm in het gebruik: een wisselschakelaar gebruik je om een lichtpunt vanop verschillende plaatsen te bedienen. Een serieschakelaar gebruik je om twee lichtpunten vanop één plaats te bedienen.

Een wisselschakelaar aansluiten

Zet altijd eerst de stroom uit aan de zekeringkast wanneer je aan de elektriciteit werkt. Controleer ook met een spanningsmeter of de stroom op je aansluitingspunt echt is uitgeschakeld. Geen ervaring met elektriciteit? Doe dan beroep op een ervaren elektricien.

Hoe je een wisselschakelaar aansluit, hangt natuurlijk af van de toepassing van je schakelaar. Een wisselschakelaar beschikt over drie aansluitklemmen (L, 1 en 1'), die je niet altijd nodig hebt. We zetten daarom even op een rijtje hoe je een wisselschakelaar enkelpolig aansluit, en hoe je een wisselschakeling maakt.

Wil je meer dan twee schakelaars gebruiken om je lamp te bedienen? Dan kan je een kruisschakelaar aansluiten. Dan spreken we van een wissel-kruis-wisselschakeling.

Bedrading voor je wisselschakelaar

Voor een klassieke wisselschakeling heb je volgende draden nodig: een fasedraad (bruin), twee schakeldraden (zwart), een nuldraad (blauw) en een aardedraad (geel-groen).

Een wisselschakelaar enkelpolig aansluiten

Wanneer je je wisselschakelaar als gewone schakelaar (enkelpolig) wil gebruiken, gebruik je maar twee van de drie aansluitingen: de L en de 1.

Sluit de inkomende fasedraad (die vertrekt vanuit je zekeringkast, meestal met bruine kleur) aan op de L-schroef van je schakelaar. Deze draad zorgt voor de stroomtoevoer naar je schakelaar. Sluit daarna schakeldraad (zwarte installatiedraad) aan op de eerste vrije aansluitklem (1). Die schakeldraad verbind je tenslotte met je lamp.

Je nuldraad (blauwe draden) verbind je met een lasklem met de nuldraad die naar je lamp loopt (dus buiten je schakelaar om). Ook je aardedraad (geel-groene draden) verbind je buitenom je schakelaar met de vertrekkende kabel voor de aarding die naar je lamp loopt.

Een wisselschakelaar aansluiten in een wisselschakeling

Een wisselschakeling is een schakeling waarbij je twee wisselschakelaars met elkaar verbindt, om zo één lichtpunt vanop meerdere plaatsen te bedienen.

Verbind bij de eerste wisselschakelaar de inkomende en vertrekkende nuldraad (blauwe draden) met elkaar door een wago- of lasklem. Doe hetzelfde met de aardedraad (geel-groene draden). Die worden dus buiten je schakelaar om verbonden met elkaar.

Sluit je fasedraad (bruine draad) aan op de L-aansluiting van je wisselschakelaar. Daarnaast sluit je twee draden (zwarte schakeldraden) aan op de schroeven 1 en 1' - welke waar aangesloten wordt maakt niet uit.

De aangesloten zwarte schakeldraden verbind je met de tweede wisselschakelaar. Je sluit ze opnieuw aan op de schroeven 1 en 1'. Hier let je wel op dat de schakeldraden op dezelfde aansluiting zitten als op de eerste wisselschakelaar (dus 1 en 1, en 1' en 1').

Bij de tweede wisselschakelaar is het bijzonder dat de bruine fasedraad toekomt, maar wel naar je lichtpunt loopt. Die fasedraad sluit je aan op de L-aansluiting van je tweede schakelaar.

Ook de toekomende en vertrekkende blauwe en geel-groene draden verbind je opnieuw met elkaar door een lasklem of wago.

Monteer beide schakelaars in de inbouwdoos. Klik de centraalplaat en afdekplaat op je schakelaars, schakel de stroom in en je wisselschakeling is gemaakt!

Monteer je schakelaar in je inbouwdoos met een schroef-, klem- of klauwbevestiging. Klik de centraalplaat op je schakelaar, samen met de afdekplaat. Schakel de stroom weer in, en je enkelpolige schakeling is gemaakt!

Voor schakelingen met een wisselschakelaar als enkelpolige schakelaar heb je maar 1 schakeldraad nodig. Daarbij laat je dan 1 aansluiting vrij op je wisselschakelaar.

Schakelaars bij Gigatek: kwaliteit aan scherpe prijzen

Welke schakeling je ook wil maken: bij Gigatek vind je het beste schakelmateriaal voor jouw project. Of je nu een wissel- of serieschakeling wil maken, een wisselschakelaar met controlelampje, of een enkelpolige of dubbelpolige schakelaar zoekt: bij Gigatek vind je alle schakelmateriaal aan de scherpste prijs.